Nowa dyrektywa PSD3 – jakie zmiany nas czekają?

Kilka dni temu minęły trzy lata od momentu wprowadzenia do polskiego prawa unijnej dyrektywy PSD2, która miała na celu zwiększenie bezpieczeństwa finansów klientów dokonujących zakupów w sklepach stacjonarnych i online. Ta rewolucyjna zmiana na dobre zakończyła erę monopolu banków i otworzyła nową ścieżkę rozwoju dla instytucji finansowych i fintechów. Wygląda jednak na to, że to nie koniec zmian, jakie czekają nas w temacie usług płatniczych. Już na horyzoncie widać bowiem trzecią odsłonę dyrektywy PSD. Co zmieni PSD3 i kiedy możemy spodziewać się jej wprowadzenia?

Dlaczego dyrektywa PSD2 ma ulec zmianie?

Regulacje związane z dyrektywą PSD2 przyniosły sporo zmian w kwestii usług płatniczych zarówno w Polsce, jak i w pozostałych krajach Unii Europejskiej oraz w Wielkiej Brytanii. Jej celem było przede wszystkim stworzenie tzw. otwartej bankowości, w ramach której wprowadzono m.in. możliwość świadczenia usługi AIS (ang. Account Information Service), która pozwala na pozyskiwanie informacji o rachunku płatniczym przez podmioty trzecie oraz usługi PIS (ang. Payment Initiation Service), dzięki której możemy inicjować płatności w jednym miejscu z różnych kont bankowych.

Jak ta nowa rzeczywistość wygląda w praktyce po upływie 3 lat? W Polsce dostawców świadczących usługi AIS jest obecnie 13, a ich liczba systematycznie rośnie. Jak podkreślają jednak te podmioty, nie są oni w stanie korzystać z możliwości otwartej bankowości w takim stopniu, jakby tego oczekiwali, natomiast sama branża open banking wciąż jest zdominowana przez banki.

W związku z tym 10 maja 2022 roku Komisja Europejska opublikowała inicjatywę dotyczącą konieczności konsultacji w sprawie istniejących przepisów w ramach dyrektywy PSD2, a także potencjalnego wdrożenia nowych przepisów, które mogą niebawem pojawić się w związku z kolejną, trzecią już odsłoną Payment Service Directive (PSD3).

Czym jest PSD3 i co przyniesie dla branży open banking?

Podczas gdy dyrektywa PSD2 miała otworzyć przed nami nowy rozdział dla rozwoju bankowości, trzecia odsłona dyrektywy PSD ma zapewnić jeszcze większe pole do popisu dla udostępniania danych w dodatkowych obszarach usług finansowych, takich jak inwestowanie, planowanie finansowe oraz pożyczki.

Dyrektywa PSD3 ma skupiać się przede wszystkim na kwestiach silnego uwierzytelnienia klienta (SCA), tak, by móc w jeszcze większym stopniu ograniczyć liczbę oszustw związanych z dokonywaniem płatności elektronicznych. Co więcej, w nowej wersji otwarta bankowość powinna stać się również sporym udogodnieniem dla potencjalnego konsumenta, który będzie chciał zawierać transakcje ze sprzedawcami oraz bankami. Dzięki zmianom planowanym przez Komisję Europejską proces wymiany informacji pomiędzy bankami a organami podatkowymi i podmiotami przetwarzającymi płatności również powinien być znacznie przyspieszony.

Tematami, którymi Komisja Europejska będzie chciała się zająć podczas prac nad stworzeniem dyrektywy PSD3, będą także takie zagadnienia jak:

• przedłużenie obowiązku stosowania SCA z 90 do 180 dni;
• zmiana limitów płatności zbliżeniowych;
• możliwość ujawnienia kosztów przewalutowania jeszcze przed dokonaniem transakcji;
• uregulowanie płatności kryptograficznych oraz płatności odroczonych (BNPL);
• rozszerzenie otwartej bankowości o produkty ubezpieczeniowe czy też inwestycyjne;
• wprowadzenie przelewów pomiędzy rachunkami (A2A), które pozwolą na transferowanie środków bez dodatkowych pośredników, np. karty płatniczej.

Kiedy pojawi się PSD3?

Należy pamiętać, że konsultacje prowadzone przez Komisję Europejską są obecnie na bardzo wczesnym etapie i nie stanowią ostatecznego stanowiska ani konkretnej propozycji KE w kontekście wprowadzenia nowej dyrektywy. Biorąc pod uwagę fakt, że dyrektywa PSD2 została przyjęta w 2015 roku, a uchwalona prawnie dopiero w 2018 roku, teraz również musimy uzbroić się w cierpliwość.

Zakłada się, że wstępny projekt PSD3 zostanie opracowany w I lub II kwartale 2023 roku, natomiast nowa wersja dyrektywy zostanie wprowadzona w życie nie wcześniej niż trzy lata później. Ostateczna wersja dyrektywy PSD3 zacznie więc obowiązywać prawdopodobnie po 2026 roku.